Beste lezers,
In de maand april was het nog een beetje afzien met het weer, maar nu lijkt de lente echt gearriveerd. Tijd om plannen te maken en in de agenda de data van onze verenigingsactiviteiten te reserveren.
Er vinden twee algemene bijeenkomsten plaats. Van 1 juni tot en met 16 juli is in Rietveldpaviljoen De Zonnehof in Amersfoort de tentoonstelling Rietveld Raakt te zien. Op zondag 11 juni geef ik daar een lezing over de expositiepaviljoens en museumgebouwen van Rietveld. Ons plan is dat leden van onze vereniging kunnen intekenen voor een speciale rondleiding die dag en een gezamenlijke borrel na afloop van de lezing. In het najaar treffen we elkaar in Bergeijk. Zondag 10 september wordt een interessant programma georganiseerd in dit dorp, waar Rietveld zoveel sporen heeft nagelaten dat Bergeijk zich met trots de Rietveldgemeente noemt.
Het onderhoud en de verduurzaming van Rietveldhuizen blijft een actueel onderwerp. Wij steunen een initiatief van vier deskundigen betrokken bij het opstellen van het Conservation Management Plan voor de Rietveldacademie in Amsterdam, die de firma Sikkens vragen een Rietveldkleurenwaaier te ontwikkelen.
Het project bij elkaar op bezoek is populair. In deze nieuwsbrief staan twee verslagen van afgelopen bezoeken en is de planning voor de komende maanden opgenomen, waaronder huis Cordemeyer. Dit bijzondere en bijzonder ingerichte huis is in deze nieuwsbrief ook het onderwerp van onze rubriek in de schijnwerper. Onder nieuws en actualiteiten brengen we deze keer een gevarieerde mengelmoes van Rietveld in de pers, nieuw uitgebrachte meubelen, een huis dat te koop staat en activiteiten rondom Rietveld.
Veel leesplezier
Ida van Zijl
voorzitter
Inhoudsopgave nieuwsbrief
|
|
in de schijnwerper
huis Cordemeyer, Apeldoorn
|
|
|
Rietveldhuis: ideaal platform vormgeving, vintage meubelen en kunst
door Loek van den Hoeven
met foto's van Erik Hesmerg
Bewoners van door Gerrit Rietveld ontworpen huizen zouden maar beklagenswaardige mensen zijn omdat het wooncomfort te vergelijken zou zijn met kamperen. Althans in soortgelijke bewoordingen deed onlangs een architectuurcriticus in de NRC een poging het populaire verhaal te bevestigen dat alle Rietveldhuizen lekken, tochten en mede daardoor een Spartaanse bewoning vergen. Zelfs al zou er maar een toefje waarheid in zijn beweringen schuilen, dan gaan die zeker niet op voor Petra en Erik Hesmerg, bewoners van huis Cordemeyer in Apeldoorn.
Zij wekken dan ook allerminst de indruk gebukt te gaan onder de veronderstelde last die het bezit van een Rietveldhuis met zich mee zou brengen. Integendeel, het huis biedt de bewoners het ideale platform voor hun verzameling van met name vintage design uit de 60er t/m 80er jaren. Zo ook de al 20 jaar lang verzamelde Gispen 5600 kasten en stoelen, ontworpen door Cordemeyer en Wim Rietveld, waaronder een exemplaar dat ooit gestaan heeft bij Gerrit Rietveld zelf thuis en vervolgens geschonken is aan Bertus Mulder.
Bij een bezoek aan het Rietveld Schröderhuis in Utrecht valt mij elke keer het vrijwel volledig ontbreken van kunst op. Naar ik veronderstel had Rietveld daar iets minder belangstelling voor. Jammer, want Petra en Erik laten in hun huis zien hoe prachtig met name Italiaanse vormgeving en contemporaine kunst zich voegt in ieder vertrek binnen hun huis. En dan is er ook nog de omvangrijke en zeker museale collectie lampen, ontworpen door beroemde vormgevers. Je komt ogen te kort om al dat fraais te bewonderen. Alle reden de mogelijkheid te benutten om in juni het huis te bezoeken in het kader van onze verenigingsactiviteit bij elkaar op bezoek.
|
|
Lezing Ida van Zijl met speciale rondleiding expositie 'Rietveld Raakt' voor leden Rietveldhuizen-VVE op
zondag 11 juni
In het kader van de expositie Rietveld Raakt in Rietveldpaviljoen De Zonnehof te Amersfoort geeft Ida van Zijl op zondag 11 juni een lezing over de expositiepaviljoens en museumgebouwen van Rietveld. Voor leden van onze vereniging willen we daar een speciale rondleiding door het Rietveldpaviljoen en de expositie aan koppelen. En na afloop van de lezing een gezamenlijke borrel. Zodra een en ander definitief geregeld is, ontvangt u een uitnodiging met nadere informatie over tijdstippen en aanmelding.
|
|
|
bij elkaar op bezoek geweest
Erasmuslaan en Klaassen
|
|
Erasmuslaan 5 en 9 (Utrecht)
zondag 12 februari 2023
verslag: Irene de Jonge
foto's: Petra & Erik Hesmerg
De Rietveld-beob (bij elkaar op bezoek) van 12 februari is bijna een thuiswedstrijd: slechts twee tuinpaden scheiden het appartementenblok waarin ik woon van het blok van vier woonhuizen waarin Erasmuslaan 5 en 9 zich bevinden. Maar ondanks dat had ik me toch aangemeld: de insteek van een beob is anders en het blijft gewoon leuk en interessant om achtergrondverhalen te horen, zelfs na bijna 30 jaar Rietveldbewoning.
Als ik om half twee binnenstap bij centrum voor kunst en architectuur Post Erasmuslaan 5, tref ik daar naast mede-Rietveldeigenaren, een stuk of 12 schat ik, oud-'artist in residence' Ernst van der Vecht aan om te vertellen over zijn werk dat geëxposeerd wordt. Arco Ooms, goede vriend van bestuurslid Ronald Willemsen (naast bewoner van nr. 9 ook huurder van nr. 5) is erbij als geïnteresseerde maar ook om onze groep later rond te leiden.
Het officiële deel van de middag begint met een korte wandeling van de Erasmuslaan naar UNESCO-monument Rietveld Schröderhuis op de Prins Hendriklaan. Arco vertelt over het ontstaan van het huis bijna 100 jaar geleden, in 1924. Daarna wordt onze groep in tweeën gesplitst: een deel gaat met Arco verder bij nr. 5, waar we ook de bovenliggende etages en kelder bekijken. Ronald neemt de anderen mee naar nr. 9 (in bezit van Hendrick de Keyser Monumenten: hij bewoont zelf een etage in het pand. We komen elkaar na afloop van de rondleidingen weer tegen op nr. 5 waar de tafel onder het verlichte lage glazen plafond het centrale punt is voor nog meer gesprekjes.
|
|
Huis Klaassen (Bosch en Duin)
zondag 12 maart 2023
verslag: Arco Ooms
foto's: Petra & Erik Hesmerg
Op zondag 12 maart waren we op bezoek bij Marieke en Reinier in hun Huis Klaassen in Bosch en Duin, een prachtige bungalow met veel glas en daardoor veel licht en zicht op de grote tuin en omringende natuur. Het huis is door vroegere bewoners uitgebreid met aanbouwen, die niet helemaal passen bij het oorspronkelijke ontwerp van Rietveld.
In de woonkamer presenteerde Reinier de nieuwe verbouwingsplannen die recht willen doen aan het oorspronkelijke ontwerp van Rietveld door een aanbouw weg te halen en de later aangebrachte vleugel aan de andere kant van het huis uit te breiden tot twee lagen met een grotere keuken en slaapkamers op de verdieping.
De groep werd in tweeën gesplitst en door Marieke en Reinier binnen en buiten een rondgeleid. Met de hele groep kwamen we weer bijeen in de relatief kleine keuken. Hiermee kregen we nog eens bevestigd dat de keuken de centrale plek in het huis vormt en dat het wenselijk is deze uit te breiden.
|
|
onderhoud en verduurzaming
|
|
|
foto Hans Vroege
Rietvelds kleuren
door Ida van Zijl
Kleur speelt een belangrijke rol in Rietvelds werk. Begin jaren twintig accentueert hij de vlakken van zijn experimentele meubelen met rood, geel en blauw. In het interieur van het Schröderhuis zijn deze kleuren dominant. Daarna keren ze pas terug in zijn werk in de jaren vijftig, waarschijnlijk als reactie op de naoorlogse waardering voor De Stijl. Maar ook in die tussenliggende periode is kleur voor Rietveld altijd een belangrijk middel om de onderlinge verhouding te bepalen tussen de vlakken die de architectonische ruimte begrenzen. Verschillende tinten grijs, zwart, wit of de natuurlijke kleuren van de gebruikte materialen hebben dan zijn voorkeur.
Bewoners en eigenaren van Rietveldpanden of mensen die zelf een Rood-blauwe stoel willen maken, zijn altijd op zoek naar informatie over de juiste kleurnummers. Een eenvoudig antwoord is er niet. Voor de Tweede Wereldoorlog liet Rietveld zijn kleuren vaak zelf mengen. Het is bekend dat hij voor het Schröderhuis bij elke schilderbeurt weer overlegde of er niet een tikkeltje meer zwart of een klein beetje rood door het grijs moest. Na de oorlog maakte hij veel gebruik van de Sikkens-Alpha kleurenwaaier. Deze kleurenwaaier, van 1957 tot 1958 ontworpen door de colorist Herman Dijkstra in samenwerking met architecten en andere kunstenaars van de Liga Nieuw Beelden werd in 1958 geëxposeerd op de tentoonstelling ‘Kleur’ in het Stedelijk Museum.
Het afgelopen jaar is door de Rijksdienst Cultureel Erfgoed en de firma Sikkens gewerkt aan de reconstructie van de kleuren die Rietveld toepaste bij de Rietveld Academie in Amsterdam. Het onderzoek was onderdeel van het opstellen van een 'Conservation Management Plan', gericht op het behoud van dit gebouw voor de toekomst. De Amerikaanse Getty Foundation had hiervoor een aanzienlijk bedrag ter beschikking gesteld.
Deskundigen die bij dit project betrokken waren hebben nu de firma Sikkens gevraagd of er een Rietveldkleurenwaaier kan worden uitgebracht op basis van dit onderzoek. Rietveldhuizen-VVE heeft dit verzoek van harte ondersteund. Wij zijn benieuwd of Sikkens er gehoor aan geeft.
|
|
bij elkaar op bezoek - planning
|
|
De kracht van Rietvelds architectuur zit voor een groot deel in de verhoudingen en de relatie tussen binnen en buiten. Je ervaart dat het beste wanneer je er rond in kunt lopen. Daarom zijn we in 2022 het project ‘Bij elkaar op bezoek’ gestart. De opzet lijkt enigszins op de Open Monumentendag, maar dan op kleinere schaal. Leden kunnen elkaar vragen stellen, ervaringen uitwisselen en elkaar beter leren kennen wanneer ze bij elkaar op bezoek gaan. En dat is de hoofddoelstelling van onze vereniging.
Per bezoek is een beperkt aantal personen inclusief een van de bestuursleden welkom. De eigenaren of bewoners vertellen wat over geschiedenis van het huis, laten eventueel foto’s en andere archiefstukken zien en geven een rondleiding. Het bezoek duurt ongeveer 1,5 uur.
|
|
|
Huis Erdman, Wassenaar
De komende tijd staan er nieuwe bezoeken gepland in mei, juni en juli. Voor de aanmelding laten we vier weken van tevoren een separate mailing uitgaan.
zaterdag 27 mei 2023, 13.30 uur - 15.00 uur*
huis Erdman, Wassenaar
zondag 4 juni 2023, 13.30 uur - 15.00 uur
huis Cordemeyer, Apeldoorn
zondag 2 juli 2023, 13.30 uur - 15.00 uur
huis Smit, Kinderdijk
* Voor dit bezoek is de aanmelding gesloten
|
|
Bijeenkomst in Bergeijk
Rietveldhuizen-VVE
zondag 10 september
Onze jaarlijkse bijeenkomst van 2023 vindt plaats van 10.30 uur - 17.00 uur in Bergeijk; een gemeente waar Rietveld veel bijzondere sporen heeft achtergelaten. Voor alle leden en belangstellenden bieden wij een gevarieerd programma aan met lezingen van Ida van Zijl en Marja Visser in combinatie met een wandeling langs de Rietveldmonumenten in Bergeijk. Hierbij bezoeken we ook door Rietveld ontworpen huis Van Daalen en fabriek De Ploeg.
In juni ontvangt u een uitnodiging met nadere informatie over programma en aanmelding.
|
|
|
|
Wim Kok en burgemeester Sharon Dijksma
door Ida van Zijl
Op 26 april kreeg ons bestuurslid Wim Kok een lintje opgespeld door de burgemeester van Utrecht Sharon Dijksma. De reden voor het toekennen van deze koninklijke onderscheiding is zijn jarenlange inzet voor de totstandkoming van het Kromme Rijnpark, het park Oosterspoorbaan in Utrecht en nog vele andere initiatieven. Een daarvan was het oprichten van onze vereniging Rietveldhuizen-VVE, door de burgemeester ook uitgebreid genoemd in haar toespraak.
|
|
Rietveld - kritiek en waardering anno 2023
|
|
|
Rietveld Schröderhuis
door Joke van den Hoeven
'Wereldberoemd om een stoel waarop je niet kunt zitten en een huis waarin je niet kunt wonen'
Na lezing van het recente artikel over het Rietveld Schröderhuis in NRC werd ik als overtuigd Rietveldhuisbewoner overmand door de gevoelens van een fanatieke voetballiefhebber wanneer een sportjournalist het waagt te zeggen dat Johan Cruiff eigenlijk niet kon voetballen. Behalve de punten van kritiek, waarmee journalist Bernard Hulsman wilde scoren, viel op dat hij het nodig vond zijn eigen deskundigheid kracht te moeten bijzetten met een citaat van een andere autoriteit. Om in de sfeer van het voetbal te blijven: 'Messi heeft ook ooit eens gezegd dat Johan Cruiff er maar een potje van maakte.' Ik wenste die Hulsman van alles toe, maar vooral dat iemand hem eens goed van repliek zou dienen.
Aan deze laatste wens kon op geen betere manier gehoor gegeven worden dan door Ida van Zijl met haar onbetwistbare reputatie als Rietvelddeskundige. Uiteraard werd haar brief die zij, mede op instigatie van meer verontwaardigde lezers, inzond naar NRC, geplaatst. Helaas kwam er een niet geheel passende titel van NRC's koppenmaker boven te staan: Doorzonwoning, in plaats van de Ida's beoogde titel Wereldberoemd om een stoel waarop je niet kunt zitten en een huis waarin je niet kunt wonen.
Om ook een ander geluid te laten horen, besloot ik een poll uit te zetten onder onze nieuwsbrieflezers met de vraag: Hoe ervaart u het bewonen van een Rietveldhuis en/of het zitten op Rietveldmeubels?
De reacties bevestigen mijn veronderstelling dat ik niet de enige enthousiaste Rietveldhuisbewoner ben. Van de 25 inzenders waren de Rietveldhuisbewoners met zijn 19-en vertegenwoordigd en zij waarderen hun ervaring met gemiddeld het cijfer 8,6 (1 x 5, 1 x 6, 4 x 8; 9 x 9 en 4 x 10). De waardering van de overige 6 inzenders is gemiddeld een 6,8 (1 x 1, 1 x 2, 1 x 8 en 3 x 10).
|
|
Verslag heisessie bestuur
Rietveldhuizen-VVE
donderdag 30 maart
door Adrien van der Kloes
Eind maart heeft het bestuur een ‘heisessie’ gehouden om de afgelopen twee jaar te evalueren en plannen voor de toekomst te maken. Onze aandacht en energie willen we vooral blijven richten op het organiseren van activiteiten waar leden elkaar in levenden lijve kunnen ontmoeten.
Sinds de oprichting in 2019 is er ondanks de coronacrisis veel bereikt. Op dit moment is ongeveer de helft van de eigenaren lid (50) en hebben we ongeveer 35 belangstellende leden. De bijeenkomsten in Rotterdam en Amersfoort waren een succes en met regelmaat is een interessante nieuwsbrief uitgebracht. Het in februari 2022 gestarte project bij elkaar op bezoek loopt goed. Tot nu toe zijn elf bezoeken georganiseerd. Vergaderfrequentie van het bestuur, kwaliteit, besluitvorming en interne communicatie waren ook goed.
Met de website lopen we echter vast bij het forum en de presentatie van de huizen. Helaas heeft onze webmaster besloten te stoppen met de werkzaamheden. Organisatie en taakverdeling zijn in dit licht opnieuw besproken. De taken zijn nu verdeeld over de bestuursleden en de nieuwsbriefredactie. Het forum willen we alleen toegankelijk maken met inlogcode en wachtwoord. Hiermee hopen we te bereiken dat de rubriek huizen wordt aangevuld en dat meer leden informatie willen delen.
Alleen eigenaren van Rietveldhuizen en belangstellende leden betekent een vrij kleine vereniging; er zijn ongeveer 100 huizen. Misschien is het zinvol ook potentiële kopers van Rietveldhuizen als lid te vragen of eigenaren van huizen ontworpen door andere architecten van het Nieuwe Bouwen.l.
Tijdens de bijeenkomsten en de bij-elkaar-op-bezoeken blijkt de hoge energierekening een hot item. Aan dit onderwerp willen we - in ruime zin - meer aandacht besteden via de nieuwsbrief en het forum. We gaan zorgdragen voor (meer) artikelen en 'posts' van deskundige adviseurs of gespecialiseerde bedrijven over onderhoud en verduurzaming. En eigenaren willen we oproepen actief posts op het forum te plaatsen met positieve ervaringen en specifieke specifieke vragen.
|
|
|
interessante links en activiteiten
|
|
Beurs Monument 2023 in Brabanthallen, Den Bosch
dinsdag 23 mei t/m donderdag 25 mei
Van dinsdag 23 t/m donderdag 25 mei vindt in de Brabanthallen de beurs MONUMENT 2023 plaats. De beurs is het trefpunt voor eigenaren van gebouwd erfgoed en erfgoedprofessionals. Thema’s als onderhoud, restauratie en verduurzaming staan centraal. Tot en met maandag 22 mei regelt u hier gratis een toegangsbewijs. Ná 22 mei kost een toegangskaart €30.
|
|
|
Expositie Rietveld Raakt in Rietveldpaviljoen Amersfoort
|
|
afbeelding:https://www.033fotostad.com/exposities/#rietveldraakt
donderdag 1 juni t/m zondag 15 juli
Rietveldpaviljoen De Zonnehof toont het werk van Gerrit Rietveld, hoe het de tand des tijds doorstaat en hoe zijn werk hedendaagse ontwerpers en kunstenaars inspireert. Te zien zijn replica’s van Rietveldmeubels, foto’s van Arjan Bronkhorst, werk van kunstenaars Koen van Eeckhoutte en Cor van der Meijden en de winnende ontwerpen van de wedstrijd Redesign Rietveld voor architectuurstudenten van de TU Delft. En van Rietveldpaviljoen De Zonnehof zelf lichten historische foto’s en objecten de waarde van dit gebouw uit.
zondag 4 juni
Op zondag 4 juni wordt de expositie geopend door gedeputeerde Rob van Muilekom. Rietveldhuizen-VVE zal hierbij aanwezig zijn om de vereniging informeel te presenteren aan de bezoekers, zoals ook de exposanten dat doen die bij hun eigen werk staan.
zondag 11 juni
Op zondag 11 juni geeft Ida van Zijl een lezing over Rietvelds ontwerpen voor expositiepaviljoens en museumgebouwen.
|
|
te koop:
huizen en interieur van Rietveld
Als vereniging richten wij ons op het behoud van Rietvelds erfgoed. Dat betreft in eerste instantie zijn huizen, maar sluit zijn ontwerpen voor meubilair en inrichting zeker niet uit. In deze rubriek brengen we daarom te koop staande Rietveldhuizen onder uw aandacht, zodat u eventuele liefhebbers erop kunt attenderen. Voorts willen we hier een platform bieden voor nieuwe en/of interessante initiatieven op het gebied van Rietveldmeubilair en -inrichting, zodat authentieke Rietveldontwerpen ingang blijven vinden in de huizen van nu en die van de toekomst.
|
|
|
Nieuwe editie kratmeubilair Rietveld
|
|
Sinds februari is een nieuwe editie van Rietvelds kratmeubilair te koop. De meubels zijn uitgebracht door de Nederlandse producent Rietveld Originals in samenwerking met het Deense meubelmerk HAY. Tijdens de economische crisis in de jaren dertig ontwierp Rietveld, geïnspireerd door de vurenhouten latten van meubeltransportkratten, een serie betaalbare meubelen van vurenhout, het zogenoemde kratmeubilair, waarmee hij een breed publiek wilde bedienen. De huidige editie doet recht aan Rietvelds bedoeling. Door te kiezen voor massaproductie in grenenhout is nu een hoge of lage kratstoel beschikbaar voor €295 met een laag bijzetafeltje voor €249.
|
|
|
Oranjelaan 38, Amersfoort
Een prachtig Rietveldhuis met een fraaie en opvallende dakvorm, gelegen in het Bergkwartier in Amersfoort op een mooie kavel van bijna 1100 m2. Veel originele details zijn bewaard gebleven.
Het werd gebouwd in 1952 in opdracht van Ir. B.J. Max, die door zomerhuis Brandt Corstius in Petten werd geïnspireerd om Rietveld te vragen voor hem een woonhuis te ontwerpen. Naar de wens van mevrouw Max is het huis logisch en praktisch ingedeeld.
|
|
|
|
